Chłopska interpretacja Biblii w połączeniu z ludowym pojmowaniem świata daje niezwykle kreatywne wyobrażenia. Na wystawie dowiecie się dlaczego pada deszcz gdy zabije się pająka, czemu jaskółka ma czerwone piórka na główce, a bocian zjada żaby. Odbiciem tych wierzeń, jak również praktyk religijnych jest barwna, ale prosta w formie sztuka nieprofesjonalna, ludowa i art-brut.

Sztukę tworzoną przez ludzi wykluczonych, wyalienowanych i uBogich należy postrzegać jako efekt doświadczeń człowieka zmagającego się z codziennością. Ludzki los zamknięty w kawałku drewna czy wymalowany na tafli szkła przestaje być czymś lokalnym, prowincjonalnym. „Produkowane” na własny użytek dzieło nagle ujawnia swój ponadczasowy charakter – przyciąga uwagę całego świata i stanowi o uniwersalizmie tej sztuki.

Początki kolekcji sztuki ludowej i nieprofesjonalnej Muzeum sięgają lat 50. i 60. XX wieku, kiedy jego dyrektorem był profesor Ksawery Piwocki. Dzieła, które zdaniem innych muzealników nie spełniały kryteriów estetycznych, w profesorze Piwockim – wybitnym historyku sztuki – wywoływały zachwyt oraz uznanie. Tworząc pierwszą i przez długi okres czasu największą kolekcję nurtu art brut i sztuki ludowej w Polsce, zapoczątkował modę na kolekcjonowanie sztuki nieprofesjonalnej.