Zapraszamy do Muzeum Historii Polski na wykład otwarty „Zygmunt III Waza i monarchia republikańska”, który wygłosi prof. Robert Frost.

O wykładzie
„Zygmunt III Waza i monarchia republikańska”
Panowanie Zygmunta III przez długi czas było postrzegane jako kluczowe dla rozwoju politycznego Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Sam Zygmunt przez lata był obiektem krytyki ze strony historyków oskarżających go o negatywny stosunek do systemu politycznego Rzeczpospolitej oraz o ambitne plany jego obalenia i wprowadzenia monarchii absolutnej. Jednak nowsze badania podważyły to, co nazwano czarną legendą Zygmunta, a twierdzenia, że dążył on do realizacji takich planów, Edward Opaliński określił mianem „absurdalnych”. Niemniej wiele z tradycyjnych interpretacji przetrwało, w szczególności w odniesieniu do ocen rokoszu sandomierskiego, który nadal jest szeroko interpretowany jako zakończony impasem, jeśli nie całkowitą porażką partii regalistycznej skonstruowanej przez Zygmunta w celu nie wprowadzenia monarchii absolutnej, ale wzmocnienia monarchii, chociaż nie zawsze jest jasne, co to może oznaczać.

Podczas wykładu prof. Robert Frost przeanalizuje powyższe zagadnienia i postawi tezę, że Zygmunt stworzył nie tyle partię regalistyczną, ale rząd republikanów poświęcony wzmocnieniu nie monarchii, ale republikańskiego systemu rządów ustanowionego w rewolucji konstytucyjnej z lat 1569-1576. Rokosz oznaczał koniec długiego okresu koniecznego dostosowania się do radykalnych zmian dokonanych po śmierci Zygmunta Augusta. Nie była to porażka rządu, ale znaczący sukces wizji monarchii republikańskiej, którą popierał Zygmunt i jego ministrowie, oraz miażdżąca porażka jej radykalnych przeciwników.

O prowadzącym
Urodzony i wychowany w Edynburgu Robert Frost jest kierownikiem Katedry Historii Burnetta Fletchera na Uniwersytecie w Aberdeen. Kształcił się na Uniwersytecie St Andrews, Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w School of Slavonic and East European Studies na Uniwersytecie Londyńskim, gdzie napisał doktorat pod kierunkiem profesora Normana Daviesa. W latach 1987-2004 wykładał w King’s College London, a następnie przeniósł się do Aberdeen. Tom 1 jego oksfordzkiej historii unii polsko-litewskiej, The Making of the Polish-Lithuanian Union, 1385-1569 otrzymał w 2017 r. nagrodę Pro Historia Polonorum za najlepszą pracę na temat historii Polski opublikowaną przez zagranicznego autora w latach 2012-2017. Otrzymała również nagrodę Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP za najlepszą obcojęzyczną książkę o historii Polski wydaną w latach 2015-2017 oraz nagrodę Benedykta Polaka, przyznawaną przez Klub Podróżnika. Polskie tłumaczenie tomu pierwszego ukazało się w październiku 2018 r. nakładem wydawnictwa Rebis. Jest członkiem British Academy, Royal Society of Edinburgh oraz Polskiej Akademii Umiejętności. W 2024 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku.