Obrona Warszawy we wrześniu 1939 roku „to epos nie wojska i dowódców, a ludności i jej prezydenta. Pamiętać należy, że po raz pierwszy w historii wojen ponadmilionowe miasto, nieprzygotowane ani materialnie, ani psychicznie, poddane zostało wielkiej próbie i próbę tę wytrzymało w postawie moralnej nie do opowiedzenia i omal buntem nie wybuchło, gdyśmy skapitulowali. Niemcy… Wykorzystali świetną sposobność, by Warszawę zamienić na poligon doświadczalny, a poza tym mieli i cel drugi: zniszczeniem stolicy Polski wzbudzać grozę w ludach Europy, którą mieli ujarzmić. I ten cel w dużej mierze uzyskali. Toteż ciężar cierpień, strat, wysiłków, ciężar ofiarności, poświęcenia spadł nie na wojsko, a na ludność.”
„(…) Słyszę szum nocnych nalotów…
zburzone kościoły,
Ogrody zmienione w cmentarze,
Ruiny, gruzy, zwaliska,
Ulice i domy znajome z dziecinnych lat,
Traugutta i Świętokrzyska,
Niecała i Nowy Świat.
I płynie miasto na skrzydłach sławy,
I spada kamieniem na serce. Do dna.
Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy.
Niech trwa!”
– „Patrząc na zniszczony dorobek nasz i naszego miasta niejeden odczuwa żal. Ale wiemy, że to wszystko dla Polski, dla naszego zwycięstwa ostatecznego nad odwiecznym wrogiem, aby nasze dzieci i przyszłe pokolenia mogły żyć w pokoju i bezpieczeństwie.” – Stefan Starzyński
W ramach ’85. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej zapraszam na spacer, podczas którego odkryjemy historię Warszawy z września 1939 roku, jej heroiczną walkę z niemieckim najeźdźcą, ofiarną służbę na każdym stanowisku, a także tragiczne losy ludności cywilnej. Nie zabraknie wspomnień i relacji wrześniowych dni…, dowiemy się:
– Jak wyglądały ostatnie dni sierpnia 1939 roku?
– Jak minął ostatni dzień pokoju, przed wybuchem II Wojny Światowej?
– Komu Starzyński oświadczył słowami: „Ci ludzie nie mają zupełnie poczucia odpowiedzialności”?
– Kim był jeden z najbardziej zasłużonych cywilnych obrońców Warszawy?
– Gdzie znajdowała się Redakcja „Robotnika”?
– Gdzie znajdowało się dowództwo obrony Warszawy?
– Kto zginął ratując zbiory Zamku Królewskiego?
– Jaką funkcję pełnił Uniwersytet Warszawski we wrześniu 1939 roku?
– Jak wyglądało życie w bombardowanym i ostrzeliwanym mieście?
i wiele innych…
Spotykamy się w niedzielę, 31 sierpnia 2025 r. o godz. 11:00 na placu Zamkowym, przed bramą Wieży Zegarowej Zamku Królewskiego. O godz. 11:15 wysłuchamy hejnału warszawskiego, a następnie przemierzymy ulice Śródmieścia. Z uwagi na obszar po jakim będziemy się poruszali, spacer jest przewidziany do 2,5h.
Za udział w spacerze nie jest przewidziana żadna opłata, natomiast jeśli uznają Państwo, że przewodnik zasłużył na napiwek (…).
Spacer poprowadzi przewodnik miejski Warszawskiego Zaułka.