Konferencja naukowa
„Familia Czartoryskich i Poniatowskich – pierwsza partia polityczna w Rzeczypospolitej?”
13–14 listopada 2025 r.
Sala Koncertowa, Zamek Królewski w Warszawie
Wstęp wolny
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum wraz z Wydziałem Historii Uniwersytetu Warszawskiego zapraszają na dwudniową sesję naukową poświęconą Familii Czartoryskich i Poniatowskich – jednemu z najważniejszych stronnictw politycznych XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej.
Podczas konferencji 20 badaczek i badaczy z czołowych polskich instytucji naukowych i kulturalnych opowie o kulisach działalności „Familii”, jej wpływie na politykę, kulturę i życie dworskie, a także o postaciach, które kształtowały losy państwa w epoce trzech władców: Augusta II, Augusta III i Stanisława Augusta.
To wyjątkowa okazja, by w przystępny sposób poznać, jak działały ówczesne układy polityczne, jak wyglądała władza „od kuchni” i czy rzeczywiście można mówić o pierwszej nowoczesnej partii politycznej w Polsce.
Zapraszamy serdecznie – będzie historycznie, ciekawie i inspirująco!
Organizatorzy:
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego
13 listopada 2025
10.00–10.20 Otwarcie konferencji
prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska, dyrektorka Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum
dr hab. Urszula Kosińska, prof. ucz., Uniwersytet Warszawski
10.20–11.30 PANEL I
prof. dr hab. Zofia Zielińska, Uniwersytet Warszawski (emerita), Familia w historiografii
dr hab. Janusz Pezda, prof. UJ, Uniwersytet Jagielloński, Źródła archiwalne do działalności Familii w zbiorach Biblioteki XX Czartoryskich
11.30–11.50 Przerwa kawowa
11.50–13.30 PANEL II
dr Zbigniew Hundert, Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, dr Jan Jerzy Sowa, Uniwersytet Warszawski, Czy podstawy politycznej siły Familii zostały wypracowane w 2. połowie XVII w.?
dr hab. Urszula Kosińska, prof. ucz., Uniwersytet Warszawski, Familia w czasach Augusta II – aspiracje polityczne a rzeczywistość
dr hab. Katarzyna Kuras, prof. UJ, Uniwersytet Jagielloński, Dwór Augusta Aleksandra Czartoryskiego
13.30–14.30 Przerwa
14.30–16.10 PANEL III
dr hab. Andriej Macuk, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Familia w Wielkim Księstwie Litewskim za panowania Augusta III
dr Grzegorz Glabisz, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Na peryferiach wpływów Familii. Teodor Czartoryski biskup poznański i jego rola w życiu politycznym Wielkopolski (1739–1768)
dr hab. Tomasz Ciesielski, prof. ucz., Uniwersytet Opolski, Przedstawiciele Familii jako kadra dowódcza w wojskach koronnym i litewskim czasów saskich i stanisławowskich
16.10–16.30 Przerwa kawowa
16.30–18.10 PANEL IV
dr Tomasz Szwaciński, Między młotem a kowadłem. Polsko-rosyjskie konflikty graniczne za Augusta III a przejście Familii do opozycji
dr hab. Dorota Dukwicz, prof. IH PAN, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Od współpracy do rozejścia. Stosunki króla Stanisława Augusta z wujami Czartoryskimi na przełomie lat 60. i 70. XVIII w.
14 listopada 2025
10.00–11.30 PANEL V
dr Monika Jusupović, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Schyłek wpływów Czartoryskich w Wielkim Księstwie Litewskim. Oddziaływanie Michała Fryderyka i Adama Kazimierza na sejmiki litewskie w latach 70. i 80. XVIII w.
dr Jakub Bajer, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Andrzej Poniatowski jako mediator między Wiedniem a Warszawą w początkach panowania Stanisława Augusta
dr hab. Piotr Ugniewski, prof. UW, Uniwersytet Warszawski, Familia w zagranicznej opinii w okresie panowania Stanisława Augusta
11.30–12.00 Przerwa kawowa
12.00–13.45 PANEL VI
dr hab. Jakub Sito, prof. IHS PAN, Instytut Historii Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Czy istniała polityka artystyczna Familii?
Izabela Zychowicz, Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, Manibus Parentum. Królewscy rodzice – Konstancja z Czartoryskich i Stanisław Poniatowski w służbie propagandy
dr Iwona Dacka-Górzyńska, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Nekropolia rodziny książąt Czartoryskich (XVII–XIX w.) w bazylice Świętego Krzyża w Warszawie
