HI§TORY / MICHAŁ DOBRZYŃSKI

Utwór zamówiony przez Polską Operę Królewską

Oper in zwei Akten.
Opracowanie libretta: Michał Dobrzyński
Na podstawie manuskryptów (także fragmentów dotąd niepublikowanych) dramatu Historia (Operetka) Witolda Gombrowicza

Ja mam głos. Nie możecie odebrać mi głosu. […]
Niech moja bosa noga towarzyszy
Mym ustom…
będę mówił, boso…

– oto pierwsza deklaracja Witolda, głównego bohatera opery, będącego wcieleniem autora dramatu. Siedemnastoletni chłopak – bez butów – staje do konfrontacji z własną rodziną i reprezentowanymi przez jej członków złudnymi społecznymi ideałami, a następnie z twórcami wielkiej Historii. Do akcji włączeni zostają ojciec, matka i rodzeństwo słynnego dramaturga, a ich charakterystyczne cechy osobowości, a nawet melodie głosów, znajdują odzwierciedlenie w muzyce. W drugim akcie na scenę wkraczają postaci historyczne – m.in. car Mikołaj II, cesarz Wilhelm II, Józef Piłsudski… Przeplatające się wątki osobiste i polityczne tworzą mozaikę znaczeń, groteskową plątaninę zdarzeń realnych i wyobrażonych. To, co miało być „muzyczną komedią” staje się obrazem tęsknoty za nie-uwikłaniem, za wolnością od „formy”, od „gęby”, od „stroju”, od „buta”, od zwodniczości świata, od małej i wielkiej historii.

Michał Dobrzyński występuje w podwójnej roli – kompozytora i librecisty. Tekst opery opracował na podstawie nieukończonego dramatu Historia Witolda Gombrowicza, w tym fragmentów, które nigdy dotąd nie zostały opublikowane. Kopie manuskryptów osobiście udostępniła kompozytorowi pani Rita Gombrowicz. Michał Dobrzyński wraca w ten sposób do twórczej myśli towarzyszącej jego Operetce, sięgając do literackich praźródeł zrealizowanego w 2015 roku utworu. „Jednym z naczelnych zadań mojego pisania to przedrzeć się poprzez Nierzeczywistość do Rzeczywistości” – powiedział kiedyś Gombrowicz, a Michał Dobrzyński za pomocą uniwersalnego języka muzyki przenosi tę myśl w nowy wymiar. Nieukończony dramat pozostawia szerokie pole do muzycznej interpretacji – jak podkreśla sam kompozytor: „wyrazistość myśli i jaskrawa wręcz czytelność użytych Gombrowiczowskich postaci-symboli […] wydaje się w jakiś szczególny sposób korelować z historią rozgrywającą się także dzisiaj i na naszych oczach”.
Marta Dziewanowska-Pachowska

KIEROWNICTWO MUZYCZNE KAROL SZWECH
REŻYSERIA MACIEJ WOJTYSZKO, JAKUB KROFTA
SCENOGRAFIA WOJCIECH STEFANIAK
KOSTIUMY DOROTA (DOROTHÉE) ROQUEPLO
VORBEREITUNG DES VOKALENSEMBLES KAROL KNAPIŃSKI
REŻYSERIA ŚWIATEŁ PIOTR PAWLIK
PROJEKCJE MAREK ZAMOJSKI
ASYSTENT DYRYGENTA KLAUDIA MAZUR
ASYSTENCI REŻYSERA SŁAWOMIR JURCZAK, AGNIESZKA KOZŁOWSKA
INSPICJENTKA WANDA KARPIŃSKA

OBSERVER
WITOLD (KONTRATENOR) / ALBERTYN MICHAŁ SŁAWECKI
WITOLD (SOPRAN) IWONA LUBOWICZ
MATKA / CESARZOWA ANETA ŁUKASZEWICZ
OJCIEC / PROFESOR / CESARZ MIKOŁAJ II / CESARZ WILHELM II / PIŁSUDSKI ROBERT GIERLACH
JANUSZ / RASPUTIN / XIĄŻĘ VON PLESS / WIENIAWA-DŁUGOSZOWSKI ROBERT SZPRĘGIEL
JERZY / XIĄŻĘ VON EULENBURG / ADAŚ MAUERSBERGER WITOLD ŻOŁĄDKIEWICZ
RENA MONIKA LEDZION-PORCZYŃSKA
ALBERTYNA / KRYSIA JOANNA FRESZEL
HINDENBURG PIOTR HALICKI
LUDENDORFF SYLWESTER SMULCZYŃSKI
AKTORZY (PROKURATOR, GENERAŁ, GŁOS, PALÉOLOGUE, ADIUTANT, MINISTER WOJNY, MINISTER I, II, III) SŁAWOMIR JURCZAK, GRZEGORZ KARŁOWICZ, ŁUKASZ KURCZEWSKI

VOKALENSEMBLE DER KÖNIGLICHEN POLNISCHEN OPER
ORKIESTRA POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ
DYRYGENT KAROL SZWECH